woensdag, maart 01, 2006

De grijze massa




Volgens Victoria Medvec van de Kellogg business school hebben mensen als zij bij elkaar zitten de neiging bevestigingen te zoeken van wat iedereen eigenlijk al weet. Je zou kunnen zeggen dat polderen blijkbaar niet alleen een neiging is van Nederlanders, maar dat meer mensen daar last van hebben.

Nu ga ik er gemakshalve maar even vanuit dat wat professor Medvec zegt gebaseerd is op wetenschappelijk onderzoek en dat ik kan vertrouwen op mijn secundaire bron (The Economist). En dan komen er interessante beelden boven als het gaat om de besturing van organisaties.

Eén van de consequenties van de waarneming is dat als organisaties willen innoveren ze voorzichtig moeten zijn om dat in te grote groepen te doen. Henri Ford wist dat eigenlijk ook al. Hij zei dat als hij consumenten had gevraagd naar hun wensen rondom vervoer, zij om een sneller en sterker paard hadden gevraagd en niet om een T-Ford. Daarom dat management experts soms pleiten voor een ‘white space’. Een (vrij-)plaats buiten de normale structuur van een onderneming om juist bijzondere en creatieve ideeën tot nieuwe producten te laten uitgroeien, zonder dat zij al bij voorbaat door de grootste gemene deler (die soms erg klein is) als onmogelijk en ondoordacht van tafel worden geveegd. Herkenbaar?







Maar als die white space er is in een organisatie, wat doen dan die medewerkers die niet in de white space zitten? Die innoveren niet? Die convergeren naar de grijze massa en schakelen hun eigen grijze massa uit? Dat kan toch onmogelijk de bedoeling zijn, nu alle grenzen wegvallen en China wel alles wil produceren wat er te produceren valt en India alles kan gaan bedenken wat er te bedenken is.


Wat te doen als verantwoordelijke voor de vormgeving van een vernieuwende organisatie? Het hele bedrijf op de schop? Een brede cultuurverandering? Maar waar naar toe dan? IBM heeft met een wereldwijde chatsessie onder haar medewerkers in 72 uur haar drie kernwaardes ontdekt. ‘Dedication to every client’s succes’, ‘innovation that matters for our company and for the world’ en ‘trust and personal responsibility in all relationships’ moeten de leidraad vormen voor een moderne organisatie. Althans volgens de werknemers van IBM. Fantastisch, maar win je hier de oorlog mee? Mevrouw Medved heeft gelijk. Het elkaar bevestigen, ook met moderne middelen, leidt tot niets.


Hebben we hier dan te maken met de catch22 van de eeuw? We hebben grote organisaties (massa en specialisatie) nodig om economische waarde en welzijn te creëren (Mittal, E-on als recente voorbeelden) en diezelfde massa is tegelijkertijd de dood in de pot als het gaat om creativiteit en vernieuwing.


Of is er hoop en is er slechts sprake van een paradox? U mag het zeggen, maar er niet met anderen over praten!


Hein Duijnstee

Geen opmerkingen: